Zuzenbidean lizentziaduna da David Mayor Fernández, eta Funtsezko Eskubideetan graduondokoa. Oviedon jaio zen, 1978an, eta 2006an ekin zion fiskal-lanari. 2020ra arte, Gipuzkoako Fiskaltzan jardun zen, non Desgaitasunaren eta Adinekoen saileko koordinatzailea izan baitzen, besteak beste. 2022ko urriaz geroztik, berriz, Estatuko Fiskaltza Nagusiko Desgaitasunaren eta Adinekoen Unitateko fiskala da.

Zer balantze orokor egiten duzu desgaitasuna duten pertsonak direla eta Espainian 2021ean egindako lege-erreformaz?

Zuzenbidean lizentziaduna da David Mayor Fernández, eta Funtsezko Eskubideetan graduondokoa. Oviedon jaio zen, 1978an, eta 2006an ekin zion fiskal-lanari. 2020ra arte, Gipuzkoako Fiskaltzan jardun zen, non Desgaitasunaren eta Adinekoen saileko koordinatzailea izan baitzen, besteak beste. 2022ko urriaz geroztik, berriz, Estatuko Fiskaltza Nagusiko Desgaitasunaren eta Adinekoen Unitateko fiskala da.

Zer balantze orokor egiten duzu desgaitasuna duten pertsonak direla eta Espainian 2021ean egindako lege-erreformaz?

Orain, Tolosako Udalak beste gizarte-erakunde batzuekin partekatutako lokal bat utzi dio Hurkoari, herriko erdigunean herritarrei arreta emateko gune bat izateko. Bulego horretatik, Tolosaldeko, Goierriko eta Andoaingo kasuei erantzungo diete. Azken urteotako esperientziari esker – Hurkoa Arrasaten, Irunen eta Azkoitian kokatu da –, egiaztatu ahal izan da erabiltzaileekiko, senideekiko eta eskualde edo udalerri mailako erakundeekiko hurbiltasuna faktore erabakigarria dela laguntza profesionala behar duten pertsonen kasuak detektatzeko eta artatzeko. 

Orain, Tolosako Udalak beste gizarte-erakunde batzuekin partekatutako lokal bat utzi dio Hurkoari, herriko erdigunean herritarrei arreta emateko gune bat izateko. Bulego horretatik, Tolosaldeko, Goierriko eta Andoaingo kasuei erantzungo diete. Azken urteotako esperientziari esker – Hurkoa Arrasaten, Irunen eta Azkoitian kokatu da –, egiaztatu ahal izan da erabiltzaileekiko, senideekiko eta eskualde edo udalerri mailako erakundeekiko hurbiltasuna faktore erabakigarria dela laguntza profesionala behar duten pertsonen kasuak detektatzeko eta artatzeko. 

1. Zaindu zeure burua egunero. Jantz zaitez txukun-txukun, eta apaindu zeure burua festa batera joan beharko bazenu bezala. Bizitza ez al da ba festa bat!!!

2. Ez zaitez etxe barruan geratu.

Utziozu preso bazeunde bezala bizitzeari. 

Zoaz kalera edo mendira pasieran ibiltzera. Ur geldia usteldu egiten da, eta mugitzen ez den makina herdoildu.

3. Maita ezazu ariketa fisikoa zeure burua bezala. 

Egin soinketa pixka bat egunero, edo ibil zaitez oinez etxe barruan edo kanpoan. Inertziaren kontra, diligentzia!

1. Zaindu zeure burua egunero. Jantz zaitez txukun-txukun, eta apaindu zeure burua festa batera joan beharko bazenu bezala. Bizitza ez al da ba festa bat!!!

2. Ez zaitez etxe barruan geratu.

Utziozu preso bazeunde bezala bizitzeari. 

Zoaz kalera edo mendira pasieran ibiltzera. Ur geldia usteldu egiten da, eta mugitzen ez den makina herdoildu.

3. Maita ezazu ariketa fisikoa zeure burua bezala. 

Egin soinketa pixka bat egunero, edo ibil zaitez oinez etxe barruan edo kanpoan. Inertziaren kontra, diligentzia!

Noiz hasten da zahartzaroa?

Galdera zaila da, oso subjektiboa eta oso aldakorra baita pertsona batetik bestera. Bada, batetik, irizpide objektibo usteko bat, geure buruari kontsentsuz-edo ezarri dioguna, zahartzaroa 65 urterekin hasten dela esatearen aldekoa; baina, nire ustez, irizpide edo ikuspegi horrek huts egiten du. Eta bada, bestetik, irizpide malguago bat, pertsonen zahartzea zenbait jarduera fisiko egiteko zailtasunak hasten diren sasoiarekin lotzen dituena.

Noiz hasten da zahartzaroa?

Galdera zaila da, oso subjektiboa eta oso aldakorra baita pertsona batetik bestera. Bada, batetik, irizpide objektibo usteko bat, geure buruari kontsentsuz-edo ezarri dioguna, zahartzaroa 65 urterekin hasten dela esatearen aldekoa; baina, nire ustez, irizpide edo ikuspegi horrek huts egiten du. Eta bada, bestetik, irizpide malguago bat, pertsonen zahartzea zenbait jarduera fisiko egiteko zailtasunak hasten diren sasoiarekin lotzen dituena.

Lankidetza hau Fundazioak Futupemako bazkide gisa egiten dituen noizbehinkako ekintzen barruan kokatzen da.

Hurkoa, Futupemako (Gaisotasun mentala duten pertsonen tutoretzako erakundeen elkartea) erakundeari lotuta dagoenez, estatu mailako hainbat ekintzetan izan ohi da tutoretzaren esparruan hobekuntzak helburu direnean. Hala nola, Madrilgo Juan Carlos Errege Unibertsitatean babestutako pertsonei giza-osasunaren arloan eskaini behar zaizkien laguntzak aztertu zirenean. Bertan Hurkoako Maria Casla eta Evelia Cantera adituak izen genituen eta ekarpen onak egin zizkiguten.

Lankidetza hau Fundazioak Futupemako bazkide gisa egiten dituen noizbehinkako ekintzen barruan kokatzen da.

Hurkoa, Futupemako (Gaisotasun mentala duten pertsonen tutoretzako erakundeen elkartea) erakundeari lotuta dagoenez, estatu mailako hainbat ekintzetan izan ohi da tutoretzaren esparruan hobekuntzak helburu direnean. Hala nola, Madrilgo Juan Carlos Errege Unibertsitatean babestutako pertsonei giza-osasunaren arloan eskaini behar zaizkien laguntzak aztertu zirenean. Bertan Hurkoako Maria Casla eta Evelia Cantera adituak izen genituen eta ekarpen onak egin zizkiguten.

Alde horretatik, Menpekotasun Lege berriaren ildoei buruz, sorospen murrizketa helduko den une beretik adinekoei eskaintzen zaien laguntzan eragina izango zuela argi utzi nahi izan zuen; are gehiago, adinekoen kopurua gehituz doala urtetik urtera. Beraz, laguntza batzuei lotuta dagoen “horien egoera pertsonalak okerrera egingo luke”. “Sorospen bideak ezingo du denengana heldu”.

Alde horretatik, Menpekotasun Lege berriaren ildoei buruz, sorospen murrizketa helduko den une beretik adinekoei eskaintzen zaien laguntzan eragina izango zuela argi utzi nahi izan zuen; are gehiago, adinekoen kopurua gehituz doala urtetik urtera. Beraz, laguntza batzuei lotuta dagoen “horien egoera pertsonalak okerrera egingo luke”. “Sorospen bideak ezingo du denengana heldu”.

Biztanleriaren %20ak baino ez ditu izenpetzen horrelako dokumentuak; izan ere, jendeak ez daki formula hori dagoenik ere eta, gainera, beldurra eman du horretan pentsatzeak. Fundazioak jardunaldi bat antolatu du datorren asterako, “Autonomia baliatzea ezintasun-egoerak aurreikusteko” gaiari buruz.

Askotan, menpekotasun kognitiboa dutenen senitarteko, tutore, profesional edo “izatezko zaindariek” arazo bat izaten dute, menpekotasuna duen pertsonaren ordez erabaki behar izaten baitute, haien historia pertsonala zein den jakin gabe.Ezintasuna duen pertsona baten bizitza luzatzea, baldin eta buruz argi zegoenean halakorik ez zuela nahi adierazi bazuen eta esan bazuen sedatuta egoteko arrazoi bakarra gaixotasuna sendaezina izatea zela, edota egunero lorategira txandala jantzita ateratzea, berari kafetegira dotore eta apain joatea gustatzen zitzaionean, ez dira hain ezohikoak, eta aurretiazko borondateen erregistrora joz konpontzen dira.Haien bizi-kalitatea bermatzea da helburua.

Biztanleriaren %20ak baino ez ditu izenpetzen horrelako dokumentuak; izan ere, jendeak ez daki formula hori dagoenik ere eta, gainera, beldurra eman du horretan pentsatzeak. Fundazioak jardunaldi bat antolatu du datorren asterako, “Autonomia baliatzea ezintasun-egoerak aurreikusteko” gaiari buruz.

Askotan, menpekotasun kognitiboa dutenen senitarteko, tutore, profesional edo “izatezko zaindariek” arazo bat izaten dute, menpekotasuna duen pertsonaren ordez erabaki behar izaten baitute, haien historia pertsonala zein den jakin gabe.Ezintasuna duen pertsona baten bizitza luzatzea, baldin eta buruz argi zegoenean halakorik ez zuela nahi adierazi bazuen eta esan bazuen sedatuta egoteko arrazoi bakarra gaixotasuna sendaezina izatea zela, edota egunero lorategira txandala jantzita ateratzea, berari kafetegira dotore eta apain joatea gustatzen zitzaionean, ez dira hain ezohikoak, eta aurretiazko borondateen erregistrora joz konpontzen dira.Haien bizi-kalitatea bermatzea da helburua.